سخنرانی هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در نشست مجمع کشورهای عضو اساسنامه رم دیوان کیفری بینالمللی
سخنرانی هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران
در بیستوچهارمین نشست مجمع کشورهای عضو اساسنامه رم دیوان کیفری بینالمللی
لاهه، 2 دسامبر 2025
ترجمۀ غیررسمی
بسم الله الرحمن الرحیم
خانم رئیس،
در آغاز، از شما به خاطر ریاست بیست و چهارمین نشست مجمع کشورهای عضو ASP تقدیر میکنیم.
خانم رئیس،
عالیجنابان،
هیئتهای محترم نمایندگی،
جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با بیکیفرمانی، تعقیب و مجازات مؤثر مرتکبان جدیترین جنایات مورد نگرانی جامعه بینالمللی به عنوان یک کل، اهمیت زیادی قائل است. دیوان بینالمللی کیفری به عنوان آخرین مرجع قضایی، کار خود را بر اساس اصل بنیادی صلاحیت تکمیلی که در اساسنامه رم تصریح شده، استوار کرده است تا از ورود بیمورد به مسائلی که توسط دادگاههای ملی میتوان به صورت مناسب رسیدگی شود، پرهیز نماید و حاکمیت ملی دولتها را به عنوان سنگ بنای نظام بینالمللی محافظت کند. اجرای مؤثر اصل صلاحیت تکمیلی دیوان، مشروعیت، کارآمدی و پایداری نظام عدالت کیفری بین المللی را تقویت میکند.
در طول سال گذشته، لایحه «جنایات بینالمللی» توسط دولت جمهوری اسلامی ایران نهایی و برای بررسی و تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه شد. اگرچه جنایات تحت صلاحیت دیوان پیش از این نیز طبق قوانین و مقررات موجود ایران قابل تعقیب بودهاند، هدف از ارائه لایحه جدید، ایجاد یک چارچوب ویژه و تخصصی برای تعقیب جنایات نسلکشی، جنایات علیه بشریت، جنایات جنگی و جنایت تجاوز است.
خانم رئیس،
فضای کنونی جهانی، نشانگر چالشهای فزایندهای است که پاسخهای هوشیارانه و بهموقع دیوان را طلب میکند. به عنوان وضعیت خاص هشداردهنده و منحصر به فرد، جنایات انجامشده علیه مردم فلسطین از جمله اعمال سیاست مستمر نسلکشی، کشتار، گرسنگیدادن و قحطی، همچنان وجدان بشریت را به شدت جریحهدار کرده است. حجم کشتارها، شمار قربانیان و سطح فجایع فراتر از حد تصور و توصیف است؛ غیرنظامیان به عنوان اعضای گروهها کشته شدهاند، آسیبهای جدی جسمی و روانی بر آنان وارد شده، و شرایط زندگی تحمیلشده بر آنان آشکارا دلالت بر تلاشهای هدفمند و حساب شده برای نابودی فیزیکی کلی یا جزئی آنان است، و همه اینها به همراه جلوگیری از زاد و ولد، با قصد روشن نابودی فلسطینیان ساکن در نوار غزه ارتکاب مییابند.
خانم رئیس،
اکنون دیگر ذرهای تردید درباره ارتکاب نسلکشی توسط رژیم صهیونیستی باقی نمانده است؛ عنصر مادی و عنصر روانی جنایت جنایتکاران صهیونیستی آشکار است و قصد ویژه نیز با توجه به سیاستها و اظهارات رسمی جنایتکاران صهیونیستی، به ویژه در طول دو سال گذشته در غزه، کاملاً مشهود است. با این حال، بسیار مایوسکننده است که تاکنون اعمال نسلکشی انجامشده در روز روشن علیه مردم فلسطین، موضوع یک تحقیق جامع توسط دیوان بینالمللی کیفری قرار نگرفته است. اکنون بیش از همیشه، کشورها، افکار عمومی و بالاتر از همه، قربانیان، انتظارات مشروعی برای اجرای عدالت و احضار جنایتکاران و عاملان نسلکشی به دیوان دارند.
در این میان، به شدت طعنهآمیز است که برخی از کشورهای عضو اساسنامه رم که خود را به اصطلاح پیشگامان عدالت کیفری میخوانند، رسماً از همکاری با دیوان خودداری میورزند و برخلاف تعهدات محکم خود، اعلام کردهاند که به احکام جلب دیوان علیه جنایتکاران صهیونیستی گردن نخواهند نهاد. چنین رویکرد غیرقانونی، به عادیسازی مصونیت از مجازات برای جنایات تحت صلاحیت دیوان میانجامد و بر ابتذال شر موجود، میافزاید.
خانم رئیس،
رژیم صهیونیستی و ایالات متحده، با جسارتی که از بیکیفرمانی یافتهاند، از تاریخ 23 خرداد تا 1 تیر 1404 13) تا 24 ژوئن 202۵) جنگی تجاوزکارانه علیه ایران به راه انداختند و عامدانه غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی را هدف قرار داده و مرتکب جنایات جنگی براساس مفاد صریح اساسنامه رم شدند. این حملات منجر به شهادت بیش از هزار تن از جمله دویست زن و کودک و زخمیشدن هزاران تن دیگر گردید. بنابراین، مسئولیت کیفری فردی همه کسانی که در ایالات متحده و رژیم صهیونیستی در هدایت حملات عامدانه علیه غیرنظامیان از جمله زنان و کودکان، دانشمندان، اساتید دانشگاه، روزنامهنگاران و زندانیان، و نیز در انجام حملات عامدانه علیه اهداف غیرنظامی از جمله بیمارستانها و آمبولانسها و زیرساختهای انرژی از جمله تأسیسات هستهای صلحآمیز نقش داشتهاند، محرز شده است. به همین ترتیب، کلیه کسانی که در فرماندهی، دستور دادن، ارتکاب، یا معاونت، تحریک و کمک به ارتکاب جرایم جنگی فوقالذکر نقش داشتهاند، دارای همان مسئولیت کیفری فردی هستند و باید به دست عدالت سپرده شوند.
در همین راستا، جمهوری اسلامی ایران به عنوان قربانی جنایت تجاوز، تلاشها در جهت اصلاح شرایط مربوط به اعمال صلاحیت دیوان در رابطه با جنایت تجاوز را بهدقت و از نزدیک پیگیری مینماید.
خانم رئیس،
ما مجدداً تأکید میکنیم که استقلال و بیطرفی دیوان، قضات و کارکنان آن و انجام وظایف آنان بدون مداخله ناموجه یا تهدیدات خارجی، برای اجرای شایسته عدالت ضروری است. در این چارچوب، ما فشار وارده بر دیوان از طریق اقدامات قهری یکجانبه را که ناقض اصول بنیادین حقوقبینالملل است، آن هم در زمانهای که یکجانبهگرایی غالب است، به خوبی درک میکنیم. در کشور من، انسانهای بیشماری از جمله بیماران، به دلیل اقدامات قهری یکجانبه فراگیر و بیامان، از دارو و سایر اقلام و خدمات ضروری محروم شدهاند. از آنجا که چنین اقداماتی در مقیاس وسیع اعمال میشوند، علیه یک جمعیت غیرنظامی هدایت میگردند و با یک سیاست دولتی آشکار انجام میپذیرند، به مثابه جنایت علیه بشریت تمام عیاری است که جان غیرنظامیان بیگناه را میگیرد.
در پایان، خانم رئیس، ما در نقطه عطف حساسی قرار داریم؛ متأسفانه یکجانبهگرایی و عادیسازی نسلکشی، تجاوز و جنایات جنگی بر تلاشهای معطوف به احضار جنایتکاران به دادگاه چیره شده است. دیوان بینالمللی کیفری در حال گذراندن آزمونی است که توسط نسلهای آینده مورد قضاوت قرار خواهد گرفت. بگذارید هیچ مجالی برای مصونیت از مجازات باقی نگذاریم و اطمینان حاصل کنیم که نسلکشان و متجاوزان در تحقق اهداف شوم خود شکست میخورند.
خانم رئیس،
از شما سپاسگزارم.